Uitbreiding zonnepark Vinkenpeelweg, Grubbenvorst

2.1.1 Glastuinbouwgebied Californië

Ten zuidoosten van de kern Horst in de gemeente Horst aan de Maas is het glastuinbouwgebied Californië gelegen. Het gebied bestaat als het ware uit twee delen: Californië I (fase 1: ca. 250 ha) en Californië II (fase 2: ca. 125 ha). Onderhavig projectgebied is gelegen binnen het gebied Californië I (zie figuur 5).

Figuur 5: Indicatieve begrenzing glastuinbouwgebied Californië 1 met aanduiding projectgebied

Centraal in de ontwikkeling van het glastuinbouwgebied staat de inrichting van het gebied als duurzaam glastuinbouwgebied waar specifieke aandacht is voor landschappelijke inpassing, ontsluiting, waterhuishouding, verkaveling, groen en collectieve voorzieningen. Naast het gebruik van gronden voor tuinbouwkassen, zijn binnen het glastuinbouwgebied (delen van) percelen in gebruik als landbouwgrond, akkerland of grasland. Deze percelen vormen de zogenaamde 'overhoeken' c.q. restpercelen, waarvoor geldt dat deze voor glastuinbouwdoeleinden als gevolg van hun oppervlakte en vorm minder geschikt zijn.

In het verleden is reeds het plan ontstaan en als principeverzoek bij de gemeente Horst aan de Maas ingediend om op een aantal verschillende, verspreid liggende restpercelen binnen het glastuinbouwgebied Californië I vier zonnevelden met pv-panelen te realiseren. De ontwikkeling van de zonnevelden met pv-panelen zou het mogelijk maken om in totaal circa 12,38 ha zonnepark te realiseren met een vermogen van circa 10,7 MWp (elektrisch). Met deze opwek konden circa 3.560 huishoudens, bij een gemiddeld verbruik van circa 3.000 kWh/jaar, worden voorzien.

Figuur 6: Topografische kaart met rood omlijnd de percelen waar in het verleden reeds zonnevelden zijn beoogd en zwart omlijnd het glastuinbouwgebied Californië 1

De ontwikkeling van zonneparken ter plaatse van de restpercelen Horsterweg Noord, Horsterweg Zuid en Sevenumseweg is in het plan voorzien. Inmiddels bestaat het concrete voornemen de zonneparken op genoemde restpercelen te realiseren als uitbreiding van het reeds vergunde zonnepark Vinkenpeelweg. Hierbij worden ook de gronden ten noorden van restperceel Horsterweg Noord meegenomen; e.e.a. zoals beschreven in deze ruimtelijke onderbouwing.

2.1.2 Omgeving projectgebied

Het projectgebied wordt omsloten door de Sevenumseweg, de Horsterweg en de Vinkenpeelweg. Direct ten (zuid)oosten van het projectgebied is een camping (Camping Californië) gelegen waar kleinschalig kamperen mogelijk is. Verder ten oosten is het gehucht Califonië gelegen. Dit gehucht bestaat uit enkele woningen waarvan een aantal bedrijfswoningen van agrarische bedrijven. Naast deze geclusterde woningen, bevinden zich een aantal woningen aan de Horsterweg en de Sevenumseweg.

Aan de oostzijde van het projectgebied is een 150 kV-station gelegen en door het projectgebied heen loopt een hoogspanningsleiding. Verder ten noorden, aan de overzijde van de Horsterweg, zijn een aantal bedrijfslocaties voor agribusiness gelegen. Ten westen van het projectgebied is de bedrijfslocatie van een groentebedrijf gelegen. Hier is een groot aantal tuinbouwkassen aanwezig. In westelijke richting strekt de hoeveelheid tuinbouwkassen zich verder uit. Ten zuiden van het projectgebied, aan de overzijde van de Sevenumseweg, is bedrijventerrein Trade Port Noord gelegen.

Figuur 7: Ligging projectgebied (rood omkaderd) in omgeving

2.3.1 Uitbreiding zonneveld

Omvang zonneveld

De uitbreiding van het reeds vergunde zonnepark Vinkenpeelweg vindt in (noord)oostelijke en zuidelijke richting plaats. Het oppervlak van de uitbreiding bedraagt ca. 10,8 ha en hierbinnen kan een oppervlak van ca. 6,8 ha aan pv-panelen gerealiseerd worden.

Na de uitbreiding van het reeds vergunde zonneveld, zal het gehele zonneveld van ca. 23,5 ha. op de locatie Vinkenpeelweg naar verwachting in de opwekking van 28 MWp voorzien. De opgewekte duurzame energie wordt gebruikt in de directe omgeving van het gebied Greenport Venlo. Vanwege het feit dat zonnestroom een vrij speciaal opwekprofiel heeft, wordt de stroom geleverd aan het lokale middenspanningsnet zodat dit ook dienst kan doen als buffer op het moment dat de productie lager is dan het gebruik in de directe omgeving.

Gebruik opgewekte stroom

De stroom die in het zonnepark duurzaam wordt opgewekt wordt gebruikt in het verzorgingsgebied rondom het Hoogspanningsstation Californië. In verband met het spanningsniveau en het leveringsprofiel is het nodig om het vermogen aan te sluiten op een HS/MS net in plaats van rechtstreeks te leveren aan bedrijven en/of bewoners. Bedrijven in het gebied krijgen steeds meer de noodzaak om duurzame stroom te kunnen inkopen om aan hun duurzaamheidsvoorwaarden te voldoen die worden opgelegd door hun afnemers. Door het wegvallen van aardwarmte in het gebied is een nieuwe bron van duurzame energie in de totale energiemix van groot belang om een duurzaam glastuinbouwgebied te worden en te blijven. De opwekking van duurzame elektriciteit is dus van groot belang voor de bedrijven in het omliggende tuinbouwgebied en ook voor de bedrijven er om heen. 

Technische aspecten

De beoogde uitbreidingen van het vergunde zonneveld bestaan uit modules van stalen frames waarop de zonnepanelen worden gemonteerd. De zonnepanelen worden onder een hellingshoek van 10 graden geplaatst, waarbij de maximale bouwhoogte 2 meter bedraagt. De zonnepanelen worden in zuid opstelling gerealiseerd.

De elektrakabels worden in kabelgoten van ongeveer 60 tot 120 cm diepte in de grond verwerkt en verbinden de modules met omvormers en transformatorhuisjes.

De uitbreiding van het vergunde zonneveld bestaat uit de volgende onderdelen en elementen:

• PV-panelen;
• Omvormers die onder de panelen worden bevestigd;
• Transformators;
• Kabelgoten (circa 60 tot 120 cm diep);
• Hekwerk met een beveiligingssysteem (camera's, bewegingsdetectie o.i.d.);
• Inrit en onderhoudspaden;
• Landschappelijke inpassing aan de randen, de groene zones rondom de zonnevelden, met houtsingels, hagen en akkerrandbeplanting zoals bloemrijke grasmengsels voor insecten, zodat de zonnevelden worden verbonden met de omgeving.

Voor een detaillering van de technische installatie wordt verwezen naar Bijlage 5.

Afsluiting zonneveld

Het gehele zonneveld wordt na de uitbreiding voor de omgeving afgesloten. De noordoostelijke, oostelijke en zuidelijke randen van het zonnepark worden voor de omgeving afgeschermd door middel van houtsingels en heggen. Hierbij geldt dat de houtsingel parallel aan de Horsterweg ca. 10 meter breed is en 3 à 4 meter hoog.

De westelijke rand van het zonnepark wordt gevormd door de Gekkengraaf voor de omgeving afgeschermd door laag struweel en een circa 2 meter hoog hekwerk dat voor fauna passeerbaar is (25 cm vrij vanaf de onderzijde). Het hekwerk wordt voorzien van een beveiligingssysteem (camera's, bewegingsdetectie, o.i.d.). Het hekwerk met beveiligingssysteem wordt gerealiseerd uit oogpunt van veiligheid en ter voorkoming van vernieling en diefstal.

In Bijlage 3 zijn door middel van dwarsdoorsneden c.q. profielen van de randen van het zonnepark de voorziene terreinafscheidingen weergegeven.

2.3.2 Landschappelijke inpassing

Integraal onderdeel van het planvoornemen vormt de landschappelijke inpassing. Met de landschappelijke inpassing wordt aangesloten op het landschappelijk inpassingsplan dat ten grondslag ligt voor het reeds vergunde zonneveld. Het doel van de landschappelijke inpassing is middels de inzet van gebiedseigen beplanting het directe zicht op het zonnepark te ontnemen. Zo wordt o.a. ter plaatse van de gronden parallel aan de Horsterweg een houtsingel van 10 meter breed en 3 à 4 meter hoog geplant. Verder geldt dat binnen het projectgebied de berging en infiltratie van hemelwater onder de panelen is voorzien. Tevens wordt binnen het projectgebied kruidenrijk grasland geplant ten behoeve van de versterkig van de biodiversiteit. Binnen het projectgebied graast een kudde schapen. Daarnaast wordt het projectgebied machinaal onderhouden met onder andere bosmaaiers.

In het landschapsplan is rekening gehouden met de verlegging van de watergang Achterste Vlinkenpeel en de herprofilering van de Gekkengraaf (zie ook paragraaf 4.12). De oostelijke oever van de Gekkengraaf wordt tevens ingericht als dassenmigratieroute (aansluitend op de dassenmigratieroute in het noorden). Door Natuurbalans - Limes Divergens BV zijn de mogelijkheden voor een dassenmigratieroute hier onderzocht (zie ook Bijlage 6). Er wordt voorgesteld de oostelijke oever van de Gekkengraaf zo in te richten dat er een strook van ca. 3 meter breed wordt aangelegd als grasland. Vervolgens wordt over een strook van 3 meter breed struweel met afgewisseld fruitbomen geplant. Het struweel biedt de dassen een beschutte looproute. Achter het struweel wordt een hekwerk gerealiseerd dat voor de dassen (en overige kleine fauna) passeerbaar is. Hierdoor hebben de dassen toegang tot het zonnepark. De vegetatie binnen het zonnepark bestaat uit een kruidenrijk grasland. Omdat de schapen het gras kort houden, kunnen de dassen gemakkelijk regenwormen uit de grond halen, wat hun belangrijkste voedselbron vormt. Door het grasland te bemesten zijn er jaarrond altijd voldoende regenwormen beschikbaar.

De belangrijkste componenten van het landschappelijk inpassingsplan zijn in onderstaande weergave beschreven. Tevens is het inpassingsplan bijgevoegd als Bijlage 3. Ook is het beheerplan als Bijlage 4 bijgevoegd.

Figuur 12: Schematische weergave inpassingplan

3.1.1 Nationale Omgevingsvisie (NOVI)

In het kader van de nieuwe omgevingswet, die per 1 juli 2022 in werking treedt, is de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) door het rijk opgesteld. Aan de hand van een toekomstperspectief op 2050 wordt hierin de langetermijnvisie in beeld gebracht. Op nationale belangen wil het Rijk (net als nu) sturen en richting geven. Hiervoor worden vier prioriteiten onderscheiden:

• Ruimte voor klimaat adaptatie.
• Duurzaam economisch groeipotentieel.
• Sterke en gezonde steden en regio's.
• Toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied.

Om invulling te kunnen geven aan deze vier prioriteiten hanteert het rijk de volgende drie afwegingsprincipes:

• Combinaties van functies gaat voor enkelvoudige functies.
• Kenmerken en identiteit van een gebied staan centraal.
• Afwentelen wordt voorkomen.

Vooralsnog is het rijksbeleid ook vastgelegd in respectievelijk de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) en het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro).

3.1.2 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

Op 13 maart 2012 is de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) vastgesteld. Deze nieuwe structuurvisie vervangt onder andere de Nota Ruimte en de Nota Mobiliteit. De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) speelt in op de volgende ontwikkelingen en uitdagingen:

• de veranderende behoefte aan wonen en werken;
• de mobiliteit van personen;
• economische positie tussen de tien meest concurrerende landen vasthouden voornamelijk in de sectoren logistiek, water, hightech, creatieve industrie, chemie en voedsel en tuinbouw;
• de bijzondere waarden (compacte steden omringd door open en natuurrijk landelijk gebied, cultuurhistorie en natuur) koesteren en versterken;
• waterveiligheid en beschikbaarheid van voldoende zoetwater in verband met de klimaatverandering en stedelijke ontwikkeling;
• aandeel duurzame energiebronnen als wind, zon, biomassa en bodemenergie moet worden vergroot;
• deregulering.

Het projectgebied is gelegen binnen Greenport Venlo. Dit gebied is in de SVIR aangeduid als stedelijke regio met topsectoren op het gebied van agro & food, logistiek en tuinbouw en uitgangsmaterialen. In de SVIR is opgenomen dat het voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat in de stedelijke regio’s met een concentratie van topsectoren nodig is om te beschikken over een voldoende voorraad (kwalitatief en kwantitatief) woningen, bedrijventerreinen, kantoren en andere voorzieningen. Ook natuur, hoogwaardige landschappen en recreatieve voorzieningen horen daarbij, alsmede het bieden van meer ruimte voor kleinschalige natuurlijke groei, de mogelijkheid om te voorzien in de eigen woningbehoefte en ruimte voor (collectief) particulier opdrachtgeverschap en meegroei-, mantel- en meergeneratiewoningen.

Onderhavig voornemen maakt onderdeel uit van de ontwikkeling van een zonneveld met een verwachte opwek van 28 MWp. Met deze opwek kunnen circa 9.333 huishoudens, bij een gemiddeld verbruik van circa 3.000 kWh/jaar, van duurzame energie worden voorzien.

Wanneer gekeken wordt naar de rijksdoelstellingen speelt onderhavige ontwikkeling in op de veranderende behoefte aan wonen, waarbij duurzaamheid en hernieuwbare energie wordt nagestreefd. De ontwikkeling levert een bijdrage aan de vergroting van het aandeel duurzame energiebronnen. Geconcludeerd wordt dat het plan in lijn ligt met de doelen in het SVIR. Vanuit het SVIR gelden derhalve geen consequenties voor het planvoornemen.

3.1.3 Besluit algemene regels ruimtelijke ordening

De SVIR (zie paragraaf 2.2.1) bepaalt welke kaderstellende uitspraken zodanig zijn geformuleerd dat deze bedoeld zijn om beperkingen te stellen aan de ruimtelijke besluitvormingsmogelijkheden op lokaal niveau. Het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) bevestigt in juridische zin die kaderstellende uitspraken. Met het Barro geeft het Rijk algemene regels voor ruimtelijke plannen. Doel van dit Besluit is bepaalde onderwerpen uit de SVIR te verwezenlijken.

Onderhavige ontwikkeling heeft geen negatieve invloed op de gestelde doelen van het Rijk. Dit houdt in dat voor het planvoornemen geen beperkingen vanuit het Barro gelden.

3.1.4 Ladder voor duurzame verstedelijking

Bestemmingsplannen die voorzien in nieuwe stedelijke ontwikkelingen dienen een verantwoording te bevatten aan de hand van de zogenoemde 'Ladder voor duurzame verstedelijking' (hierna: de Ladder), die is vastgelegd in artikel 3.1.6, tweede lid, Besluit ruimtelijke ordening (hierna: Bro). Ingevolge artikel 5.20 Besluit omgevingsrecht moet de Ladder ook worden toegepast bij een omgevingsvergunning voor afwijking van het bestemmingsplan als bedoeld in artikel 2.12, eerste lid, onder a, onder 3°, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.

De Ladder verplicht overheden tot het maken van een zorgvuldige ruimtelijke afweging bij het mogelijk maken van nieuwe stedelijke ontwikkelingen in planologische besluiten. Het doel is om te komen tot zorgvuldig ruimtegebruik en daarmee het voorkomen van (onaanvaardbare) leegstand en onnodig “bouwen in de wei”. De Ladder is daarmee een belangrijk instrument voor een goede ruimtelijke ordening.

Recent heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State geoordeeld dat zonnevelden niet als een stedelijke ontwikkeling als bedoeld in artikel 3.1.6, tweede lid, Bro jo. artikel 1.1.1, eerste lid, onder i, Bro moeten worden aangemerkt (ABRvS 23 januari 2019, 201804681/1/A1).

Gezien deze jurisprudentie moet worden geconcludeerd dat de realisatie van een zonneveld geen “stedelijke ontwikkeling” is als bedoeld in het Bro. Dit betekent dat de ontwikkeling niet Ladderplichtig is. Toetsing aan de Ladder voor duurzame verstedelijking vormt derhalve geen belemmering voor onderhavige ontwikkeling.

3.1.5 Klimaatakkoord

Nederland heeft zich verbonden aan verschillende internationale afspraken om klimaatverandering tegen te gaan. Voorbeelden hiervan zijn het Klimaatverdrag van de Verenigde Naties uit 1992, het Kyoto-Protocol uit 1997 en het VN-Klimaatakkoord van Parijs uit 2016. Het VN-Klimaatakkoord van Parijs heeft tot doel de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad in 2050 door o.a. het gebruik van fossiele brandstoffen sterk te verminderen danwel te beëindigen. Hieruit voortvloeiend is in juli 2019 de Klimaatwet in werking getreden. In de Klimaatwet is vastgelegd dat in Nederland in 2030 49% minder broeikasgassen moeten worden uitgestoten ten opzichte van 1990. In 2050 dient de reductie ten opzichte van 1990 95% te bedragen. Daarnaast dient het (Rijks)vastgoed in 2050 te beschikken over een klimaatneutrale energievoorziening. De inhoudelijke maatregelen om genoemde doelstellingen te behalen, zijn vastgelegd in het Klimaatakkoord. Met het Klimaatakkoord wordt voortgebouwd op de maatregelen die reeds zijn opgenomen in het eerdere Energieakkoord (d.d. 2013).

Eén van de afspraken is dat in 2030 70% van alle elektriciteit uit hernieuwbare bronnen komt. Dat gebeurt met windturbines op zee, op land en met zonnepanelen op daken en in zonneparken. Onderhavige ontwikkeling zorgt voor een goede stap in de richting om tot meer duurzame energieopwekking te komen. Ook het meervoudige ruimtegebruik van het planvoornemen maakt dat het uitstekend past binnen de afspraken zoals gemaakt in het Klimaatakkoord. Geconcludeerd wordt dat het plan bijdraagt aan de in het Klimaatakkoord geformuleerde doelstellingen.

3.2.1 Omgevingsvisie Limburg 2014

Het POL 2014 is vastgesteld op 12 december 2014. De hoofdambitie in het POL betreft het realiseren van een voortreffelijk grensoverschrijdend leef- en vestigingsklimaat, dat eraan bijdraagt dat burgers en bedrijven kiezen voor Limburg: om er naar toe te gaan en vooral ook om er te blijven. Het POL richt zich met name op de fysieke kanten van het leef- en vestigingsklimaat, waarbij kwaliteit centraal staat. Daarbij zijn er regionale verschillen tussen Noord-, Midden- en Zuid-Limburg, die vragen om een regionaal verschillende beleidsuitwerking. Het POL richt zich alleen op die zaken die er op provinciaal niveau echt toe doen en vragen om regionale oplossingen. Daarbij worden gemeenten uitgenodigd om een flink aantal vraagstukken in regionaal verband verder uit te werken.

Figuur 13: Uitsnede Omgevingsvisie Limburg 2014

Vanuit het kaartbeeld 'Landbouw' gelden voor het gehele projectgebied de aanduidingen 'Buitengebied' en meer specifiek de aanduiding 'Ontwikkelingsgebied glastuinbouw'. Voor een klein deel binnen het projectgebied geldt de aanduiding 'extensiveringsgebied intensieve veehouderij'.

De zone 'Buitengebied' omvat een breed scala aan gebieden variërend van landbouwgebieden in algemene zin, glastuinbouwgebieden, ontwikkelingsgebieden intensieve veehouderij, verblijfsrecreatieve terreinen, stadsrandzones tot linten en clusters van bebouwing. Het betreft alle gronden in het landelijk gebied, die niet zijn aangewezen als landschaps- of natuurzone. Deze zone biedt de meeste ruimte voor land- en tuinbouw en vrijetijdseconomie. Binnen de zone 'Buitengebied' is de aanduiding 'Ontwikkelingsgebied glastuinbouw' opgenomen voor een verdergaande concentratie en clustering van glastuinbouw met bijbehorende voorzieningen. De aanduiding 'extensiveringsgebied intensieve veehouderij' is rondom kwetsbare natuur opgenomen en nieuwvestiging of uitbreiding van het bouwvlak van intensieve veehouderij is hier niet mogelijk.

Verder geldt dat het projectgebied niet binnen de bronsgroene landschapszone, zilvergroene natuurzone, goudgroene natuurzone of het beschermingsgebied Nationaal Landschap Zuid-Limburg is gelegen.

Duurzaamheidsbeleid

In paragraaf 5.5 Energie en duurzaamheid van de Omgevingsvisie Limburg is de provinciale energie-opgave nader toegelicht. Uitgaande van het energiegebruik in Limburg in 2012 betekent de energietransitie van 14% in 2020 dat de energiebehoefte duurzaam moet worden opgewekt door:

• Circa 1.200 windturbines (van 3 MW) óf
• 80 km2 zonnepanelen (een oppervlakte ter grootte van de gemeente Sittard-Geleen) óf
• Het jaarlijks verbranden van 400 km2 bos (18% van de oppervlakte van Limburg).
• Er wordt ingezet op een scala aan bronnen van hernieuwbare energie, zoals windenergie, zonne-energie, geothermie en bodemenergie.

Voor zon-PV ziet de provincie een grote groeimarkt en de toepassing in de gebouwde omgeving wordt zeer passend geacht. De provincie stimuleert deze toepassing middels een zonatlas waarmee woningeigenaren tegelijkertijd ook van andere potentiële besparingen bewust worden gemaakt.

Ook komen zonneparken met de in het Klimaatakkoord voorgestelde salderingsregeling dichterbij. De ontwikkeling van business-modellen en proefprojecten worden ondersteund en, afhankelijk van de uitkomsten, beziet de provincie of zij hierin een rol in moet nemen. Van belang is bij deze vorm van energieopwekking primair in te zetten op multifunctioneel ruimtegebruik.

Verder geldt dat voor de aanpak van de energietransitie regionale energievisies (opgesteld door de regionaal samenwerkende gemeenten en Provincie in samenspraak met marktpartijen) een belangrijke plaats in nemen. De RES Noord- en Midden-Limburg is in paragraaf 3.3.1 nader toegelicht.

3.2.2 Omgevingsverordening Limburg 2014

Het beleid zoals opgenomen in de Omgevingsvisie Limburg 2014 is meer geconcretiseerd in de Omgevingsverordening Limburg 2014.

Op basis van de kaart 'Intensieve veehouderijen, glastuinbouwbedrijven en zilvergroene natuurzone' wordt vastgesteld dat het projectgebied is gelegen in het landelijk gebied, specifiek 'ontwikkelingsgebied glastuinbouw' en 'extensiveringsgebied intensieve veehouderij'.

Figuur 14: Uitsnede kaart 'Intensieve veehouderijen, glastuinbouwbedrijven en zilvergroene natuurzone' (bron: POL 2014)

Ontwikkelingsgebied glastuinbouw

Met de aanwijzing van ontwikkelingsgebieden voor glastuinbouw wordt verdergaande concentratie en clustering van glastuinbouw binnen de provincie Limburg nagestreefd. Conform het provinciaal beleid is nieuwvesting van glastuinbouw enkel toegestaan in de ontwikkelingsgebieden glastuinbouw en is buiten de ontwikkelingsgebieden glastuinbouw doorgroei enkel onder voorwaarden mogelijk in combinatie met sloop van bestaande kassen.

Glastuinbouw kenmerkt zich door zoveel mogelijk aaneengesloten rechthoekige blokken. Dit is de voor glastuinbouw meest economische en efficiënte opzet. In het driehoekige glastuinbouwgebied Californië I betekent dit als vanzelf dat er onherroepelijk ‘overhoeken’ c.q. restpercelen ontstaan. De restpercelen worden gevormd door de overhoeken tussen de rechthoekige kassen en de erven langs de doorgaande wegen langs het glastuinbouwgebied. Deze restpercelen kunnen niet voor de glastuinbouw worden gebruikt en hebben veelal een groene invulling gekregen, bijvoorbeeld als locatie voor landschappelijke inpassing of als waterbergingsgebied.

De beperkte uitbreiding van zonneveld Vinkenpeelweg op onderhavige restpercelen staat de ontwikkeling van het glastuinbouwgebied Californië I niet in de weg, immers: wegens de minder gunstige ligging wordt het restperceel niet voor glastuinbouw in gebruik genomen. Met de beperkte uitbreiding van het reeds vergunde zonneveld op het restperceel worden de gronden optimaal benut en wordt tevens bijgedragen aan de duurzame ontwikkeling van het glastuinbouwgebied. Door ter plaatse van het zonneveld tevens een infiltratiezone voor hemelwater te realiseren, wordt ook invulling gegeven aan het principe van meervoudig ruimtegebruik.

Geconcludeerd wordt dat de ligging van het projectgebied binnen het 'ontwikkelingsgebied glastuinbouw' geen belemmering vormt voor onderhavige ontwikkeling.

Extensiveringsgebied intensieve veehouderij

Conform het provinciaal beleid voorziet een ruimtelijk plan niet in de vergroting van een bouwvlak van intensieve veehouderij binnen een als extensiveringsgebied intensieve veehouderij aangewezen gebied. De voorgenomen beperkte uitbreiding van zonnepark Vinkenpeelweg heeft hier geen betrekking op. De ligging van het projectgebied binnen het extensiveringsgebied intensieve veehouderij vormt geen belemmering voor onderhavige ontwikkeling.

Overige kaders

Op grond van de verordening kan op basis van de kaart 'Beschermingszones natuur en landschap' worden vastgesteld dat het projectgebied niet is gelegen in een beschermingszone natuur en/of beschermingszone landschap.

Figuur 15: Uitsnede kaart 'Beschermingszones natuur en landschap' (bron: POL 2014)

Gezien het feit dat onderhavig projectgebied niet binnen een beschermde landschapszone of natuurzone valt, is er ten plaatse van het projectgebied verder geen sprake van een specifiek beschermingsregime voor natuur en landschap.

3.2.3 Ontwerp Provinciale Omgevingsvisie (POVI)

Bij de inwerking treding van de Omgevingswet (naar verwachting 1 juli 2022) dient de Provincie Limburg te beschikken over een Provinciale Omgevingsvisie en Omgevingsverordening. De Omgevingsvisie Limburg richt zich op de langere termijn (2030-2050) en beschrijft onderwerpen zoals wonen en leefomgeving, veiligheid, cultuur, sport en erfgoed, economie, werklocateis, mobiliteit, energie, landbouw, water, natuur, landschap en bodem em ondergrond. De ontwerp-Omgevingsvisie heeft ter inzage gelegen van 7 september tot en met 18 oktober 2020. De vaststelling wordt medio 2021 verwacht.

Energie

Er wordt erkend dat mensen vanuit verschillende uitgangspunten en opvattingen meewerken aan een innovatief energietransitie beleid, dat de economische structuur versterkt, ons minder afhankelijk maakt van fossiele brandstoffen uit het buitenland, en dat tegelijkertijd de gevolgen van uitstoot vermindert en rekening houdt met biodiversiteit.

Er wordt gestreefd naar minder aardgasgebruik in 2050. Voor 2030 wekken de 30 landelijke RES-regio´s 35 TWh elektriciteit op het land op (door middel van zon- en windenergie). Bij het realiseren van de afspraken en nationale ambities rondom de energietransitie baseert de provincie haar handelen op draagvlak. Initiatieven moeten haalbaar en betaalbaar zijn.

De provincie Limburg stelt zich op als gelijkwaardige partner bij de totstandkoming van de Regionale Energie Strategieën (RES). De provincie werkt aan de Provinciale Energiestrategie (PES), waarin keuzes worden gemaakt voor Limburgse sleutelinnovaties en betaalbare energiebesparingsmaatregelen. De Omgevingsvisie zal op dit onderdeel worden aangevuld met de gemaakte keuzes.

De provincie past het principe van de ‘trias energetica’ toe in alle sectoren. Dit betekent:

• 1. het verminderen van het energiegebruik door verspilling tegen te gaan.
• 2. de energie komt zoveel mogelijk uit niet-fossiele, duurzame bronnen zoals wind, water-, en zonne-energie.
• 3. Voor de energiebehoefte die niet met duurzame bronnen kan worden ingevuld kiezen we zo efficiënt en schoon mogelijke fossiele bronnen.

De trias energetica is leidend voor de inzet van instrrumenten. Ten aanzien van zonne-energie geldt:

Voor de ruimtelijke inpassing van zonne-energie hanteren we de Limburgse zonneladder. Het gaat zowel om de juiste locatie als om de juiste ruimtelijke inpassing op die locatie. De zonneladder is als volgt (niet volgtijdelijk): 1. Op daken en gevels van gebouwen; 2. Onbenutte terreinen in bebouwd gebied; 3. Gronden in buitengebied met een andere primaire functie dan landbouw of natuur. 4. Gronden in gebruik voor landbouw; 5. Uitsluitingsgebieden (Natura 2000 gebieden en waterwingebieden).

Figuur 16: Limburgse Zonneladder

De Zonneladder gaat ervan uit dat goede landbouwgrond en kwetsbare natuur enkel als uitzonderingsmogelijkheid worden gebruikt bij de inpassing van zonne-energie. Onderhavige ontwikkeling betreft de beperkte uitbreiding van een reeds vergund zonneveld op een restperceel binnen het glastuinbouwgebied Californië I. De ontwikkeling wordt aangemerkt als Trede 4 van de Limburgse zonneladder. Hieruit volgt dat de betreffende gronden enkel mogen worden benut voor de opwek van zonne-energie na een zorgvuldige ruimtelijke afweging. In dit kader wordt gemotiveerd dat de betreffende gronden weliswaar zijn gelegen binnen een ontwikkelingsgebied voor glastuinbouw (landbouwgrond), maar wegens een ongunstige ligging niet voor de glastuinbouw worden benut. Daarnaast geldt dat ter plaatse van de naastgelegen gronden de realisatie van een zonneveld reeds is vergund (datum vergunning 14 oktober 2019 en inmiddels onherroepelijk). De beperkte uitbreiding van het zonneveld sluit daarmee aan op een bestaande ontwikkeling.

De Zonneladder is verder verankerd in de (ontwerp) Omgevingsverordening Limburg. Toetsing hieraan vindt plaats in volgende paragraaf 3.2.5).

Op basis van vorenstaande wordt geconcludeerd dat het plan passend is binnen de beleidskaders van de (ontwerp) POVI.

3.2.4 Ontwerp Omgevingsverordening Limburg

Op 25 mei 2021 heeft het College van Gedeputeerde Staten de ontwerp-omgevingsverordening vastgesteld. Deze ontwerp-omgevingsverordening ligt vanaf maandag 7 juni 2021 tot en met 19 juli 2021 ter inzage. In de ontwerp-Omgevingsverordening geeft provincie aan hoe het zal toezien op een juiste toepassing van de Limburgse zonneladder en op kwalitatief goede onderbouwingen bij initiatieven voor grondgebonden zonneparken. Het gaat hier dan met name om een goede ruimtelijke afweging, de instandhouding van de landschapsstructuur en bijbehorende kenmerken, het combineren van meerdere functies, aandacht voor lokaal draagvlak en participatie en het doorlopen van zorgvuldige procedures. In de ontwerp- Omgevingsverordening zijn de volgende uitsluitingsgebieden voor grondgebonden zonneparken opgenomen: het Natuurnetwerk Limburg (de voormalige goudgroen aangeduide POL-gebieden met inbegrip van de Natura2000 gebieden) en waterwingebieden en bestaande bos- en natuurgebieden gelegen in de groenblauwe mantel. Onderhavig besluitgebied is niet binnen een uitsluitingsgebied gelegen.

Verder geldt dat in de Omgevingsverordening is o.a. een motiveringsplicht opgenomen om te motiveren waarom er wordt gekozen voor een bepaalde trede van de zonneladder. Zo geldt op basis van artikel 13.3 lid 3 dat een omgevingsplan voor een gebied gelegen in de regio Noord-Limburg of de regio Midden-Limburg een zonnepark alleen toelaat als dat in lijn is met de Limburgse principes van de provinciale omgevingsvisie en in afstemming met de regionale energiestrategie Noord- en Midden-Limburg. Daarbij geldt dat een omgevingsplan geen zonnepark op landbouwgrond toelaat, tenzij (lid 5):

• a. een zorgvuldige ruimtelijke afweging heeft plaatsgevonden ten aanzien van de locatie;
  
  Door met de beoogde uitbreiding aan te sluiten op een bestaande ontwikkeling, wordt met een beperkt extra ruimtebeslag voorzien in een substantiële bijdrage in de opwekking van duurzame energie. De gronden die voor de uitbreiding worden benut, betreffen namelijk restpercelen in een glastuinbouwgebied en grenzen direct aan het vergunde zonnepark. In 4.1 is nader onderzocht en onderbouwd dat de uitbreiding van het zonnepark niet tot nadelige milieueffecten voor de omgeving leidt. Ten behoeve van een optimale inrichting van het perceel, is tevens een omgevingsdialoog gevoerd met omwonenden, waarmee is gestreefd naar maximaal draagvlak en participatie (zie ook 5.3). Tot slot geldt dat het planvoornemen invulling geeft aan het principe van meervoudig ruimtegebruik, door te voorzien in extra ruimte voor waterberging en een versterking van de biodiveristieit.
  
• b. voorzien wordt in een goede landschappelijke en natuurlijke inpassing en beheer passend bij de aanwezige kernkwaliteiten van het landschap;
  
  Ten behoeve van de beoogde uitbreiding van het zonnepark is een landschappelijk inpassingsplan ontwikkeld welke voortborduurd op het landschapsplan dat voor het reeds vergunde zonnepark is opgesteld. Het doel van de landschappelijke inpassing is het directe zicht op het zonnepark te ontnemen middels de inzet van gebiedseigen beplanting. Verder geldt dat binnen het projectgebied de berging en infiltratie van hemelwater onder de panelen is voorzien. Tevens wordt binnen het projectgebied kruidenrijk grasland geplant ten behoeve van de versterkig van de biodiversiteit en wordt ten westen van het plangebied een dassenmigratieroute ontwikkeld. Middels een hekwerk van 2 meter hoog, dat rondom het zonneveld wordt gerealiseerd, wordt het zonneveld afgesloten voor de omgeving. Het hekwerk is middels een opening aan de onderzijde (ca. 25 cm) wel passeerbaar voor fauna. Vorenstaande is nader toegelicht in 2.3.2.
  PM beheerplan wordt toegevoegd
  
• c. de zonnepanelen in een opstelling worden geplaatst die aansluit op een bij het gebied passende bodemkwaliteit; en
  
  De zonnepanelen worden zo opgesteld dat voldoende ruimte tussen de panelen is waardoor licht en regenwater de bodem kunnen bereiken. Verder geldt dat met het planvoornemen een wijziging van de bodemgebruik plaatsvindt van een monocultuur met bemesting naar kruiden- en bloemenrijkrijk grasland ter versterking van de biodiversiteit. Dit impliceert dat de bodemkwaliteit zal verbeteren. De zonnepanelen vormen vanuit milieuhygiënisch oogpunt geen bodembedreiging.
  
• d. het omgevingsplan een verplichting tot het verwijderen van het zonnepark bevat na beëindiging van de activiteit.
  
  Dit planvoornemen betreft een uitbreiding van een reeds vergund zonnepark. Het reeds vergunde zonnepark kent geen tijdstip c.q. einddatum waarop de activiteit dient te zijn beëindigd. Gezien het feit dat het reeds vergunde zonnepark geen tijdelijke, maar een permanente functie betreft, wordt bij de uitbreiding hiervan op aangesloten. De uitbreiding van het zonnepark wordt dan ook voor onbepaalde tijd vergund. Indien initiatiefnemer alsnog wenst de activiteiten op de locatie te beëindigen, zal deze zelf zorgdragen voor het in oorspronkelijke staat terugbrengen van het perceel.

Gelet op vorenstaande wordt geconcludeerd dat het planvoornemen passend is binnen de kaders van de Omgevingsverordening.

3.2.5 Provinciale Energie Strategie (PES)

Energie en klimaat zijn belangrijke onderdelen in het collegeprogramma 'Vernieuwend Verbinden'. De Provincie wil op basis van eigen ambitie en door de plannen uit het Klimaatakkoord de energietransitie in Limburg mede vormgeven. De plannen worden beschreven in de Provinciale Energiestrategie (vastgesteld 18 december 2020). In de Provinciale Energie Strategie (PES) formuleert de Provincie Limburg haar ambitie als volgt:

De Provincie Limburg werkt samen met haar inwoners, instellingen en bedrijfsleven aan een innovatieve en structuurversterkende energietransitie en passende energiemix en infrastructuur voor Limburg op weg naar 2030, met daarin oog voor leveringszekerheid, draagvlak en eigenaarschap, in een realistisch tempo met betaalbare en haalbare investeringen.

In de PES werkt de Provincie deze ambitie verder uit in een vijftal perspectieven richting 2030. Perspectieven voor inwoners, instellingen en bedrijven:

• 1. Een energietransitie vanuit een toekomstbestendige infrastructuur;
• 2. Een energietransitie met volop ruimte voor innovatie, techniek en vakmanschap;
• 3. Een energietransitie waarin de Limburgse warmte kansen biedt;
• 4. Een energietransitie die sociaal en eerlijk is door participatie en lokaal profijt;
• 5. Een energietransitie waarin de Provincie zelf het goede voorbeeld geeft.

De ambities van de PES zijn doorvertaald in de provinciale Omgevingsvisie en Omgevingsverordening.

3.3.1 Regionale Energiestrategie (RES) Noord- en Midden-Limburg

In de RES wordt door overheden, maatschappelijke organisaties, netbeheerders, en als het mogelijk is ook burgers, gewerkt aan regionaal gedragen keuzes als het gaat om energiebesparing en de duurzame opwekking van elektriciteit en de hiervoor benodigde infrastructuur. De RES wordt op regionaal niveau samengesteld. Gemeente Horst aan de Maas is deel van de RES-regio Noord- en Midden-Limburg. In de RES zijn de ambities van de regio voor de periode van 2030-2050 beschreven. Deze betreffen:

• Door energie te besparen en energie kleinschalig duurzaam op te wekken in 2030 minimaal 25% minder CO2 uitstoten dan in 2015;
• Met grootschalige duurzame zon- en windprojecten 1.200 gigawattuur (GWh) duurzame energie opwekken in 2030;
• 100% duurzame warmte in 2050;
• 50% lokaal eigendom bij grootschalige zon- en windprojecten.

Met de uitbreiding van het reeds vergunde zonneveld wordt bijgedragen aan de regionale doelstelling om voor 2030 1.200 gigawattuur (GWh) op te wekken. Daarnaast wordt ernaar gestreefd het doel van minimaal 50% coöperatief eigenaarschap te bewerkstelligen. In dit kader is in overleg met de lokale energie coöperatie onderzocht of er mogelijkheden zijn om via hen obligaties uit te geven voor het gehele project (zijnde het gehele zonnepark Vinkenpeelweg, inclusief onderhavige uitbreiding). De stand van zaken is dat de betreffende energiecoöperatie heeft aangegeven dat zij op dit moment geen rol voor zichzelf zien weggelegd om te faciliteren in het in de markt zetten van obligatieleningen bij projecten waarbij zij geen (mede)eigenaar zijn.

Gezien het feit dat dit voornemen betrekking heeft op een uitbreiding reeds vergund zonnepark, is hier ook al sprake van aansluitingen op het elektriciteitsnet en lopende realisatietermijnen. Hierdoor is het niet mogelijk om hele nieuwe planningsgedachten en tenderprocedures te introduceren. Van groot belang om te melden is het feit dat het gehele zonnepark voor realisatie € 1.000.000 garantiekapitaal ophaalt in de directe omgeving, waarbij inwoners van Horst aan de Maas voorrang krijgen om in te schrijven. Een speciale lokale promotiecampagne zal hiervoor in het najaar van 2021 worden uitgerold.

Verder geldt dat met de inrichting van het zonnepark wordt gestreefd naar meervoudig ruimtegebruik en een versterking van de landschappelijke kwaliteiten. Zo wordt middels de inzet van gebiedseigen beplanting het directe zicht op het zonnepark te ontnemen. Daarnaast wordt een infiltratiezone voor hemelwater gerealiseerd. Verder geldt dat een ecologische meerwaarde voor flora en fauna (insecten en vogels) wordt geboden middels de aanplant van kruiden- en bloemijk grasland en de realisatie van een dassenmigratieroute. Ook dient in ogenschouw te worden genomen dat dit planvoornemen een uitbreiding van een reeds vergund zonnepark betreft. Door aan te sluiten bij een bestaande ontwikkeling, wordt verdere aantasting van het landschap voorkomen.

Gelet op vorenstaande geldt dat het planvoornemen is afgestemd op de RES en bijdraagt aan de beschreven ambities op het gebied van duurzaamheid en landschappelijke kwaliteit.

3.3.2 Structuurvisie Klavertje 4-gebied

Op 11 september 2012 is door de gemeenteraden van de gemeenten Horst aan de Maas, Peel en Maas en Venlo de structuurvisie 'Klavertje 4-gebied' vastgesteld. In deze intergemeentelijke structuurvisie hebben de drie betrokken gemeenten het ruimtelijke beleid voor dit gebied concreet vastgelegd.

Samen met het Rijk en de provincie Limburg hebben de gemeenten de ambitie een duurzame regionale ruimtelijk-economische structuurversterking te realiseren, geïnspireerd door de Cradle2Cradle (C2C)-principes. Hier wordt invulling aan gegeven door een duurzaam en innovatief economisch netwerk te ontwikkelen, dat geografisch is verankerd in het Klavertje 4-gebied. Waardecreatie is het uitgangspunt, door te streven naar kwaliteit (gebruiks-, belevings- en toekomstwaarde), het bieden van een economisch perspectief voor bedrijven en het behalen van een maatschappelijk rendement. Daarnaast is het streven gericht op optimale kennisontwikkeling, innovatie en het behalen van gezamenlijk (economisch) voordeel door samenwerking tussen bedrijven. Om het voorgaande een plek te geven is het Klavertje 4-gebied aangewezen als ontwikkelingsgebied voor de agrarische productiekolom, waar werklandschappen, vastgoed, gebiedsbrede voorzieningen en een hoogwaardig landschap worden ontwikkeld.

Ten aanzien van het thema 'Energie' geldt dat het streven is een zoveel mogelijk energieneutraal gebied te ontwikkelen. Speerpunten hierbij zijn:

• het realiseren en beheren van gebiedsbrede (nuts)voorzieningen;
• het realiseren van optimale energiebesparingen;
• voorzien in de hiervoor benodigde juridische structuren;
• het realiseren en coördineren van duurzame opwekcapaciteit.

In het streven naar een duurzame en rendabele energievoorziening voor het gebied wordt ingezet op 'Energy Savings' en 'Energy Production & Supply'. De eerste prioriteit is het realiseren van significante energiebesparingen. De tweede prioriteit is het ontwikkelen en exploiteren van duurzame opwekcapaciteit. Ten aanzien van het duurzaam opwekken van energie geldt dat het scheppen van een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor partijen die hierin wensen te investeren van wezenlijk belang is. Het balanceren van de energievraag binnen het Klavertje 4-gebied is het doel, gericht op maximale uitwisseling van energie tussen bedrijven en het vergroten van de zelfvoorzienendheid. De benodigde partners worden gevonden in de omgeving van energieproductie en -leveringsbedrijven, energie projectontwikkelaars, netwerkbeheerders en de financiële wereld. Het realiseren van kansrijke duurzame opwekcapaciteit kan een besparing van de energievraag opleveren van minimaal 15%.

De uitbreiding van het reeds vergunde zonneveld Vinkenpeelweg ter plaatse van een aantal restpercelen binnen het glastuinbouwgebied Californië I draagt bij aan de duurzame energieopwerk binnen het Klavertje 4-gebied. Het plan sluit daarmee aan bij de doelstelling een energieneutraal gebied te ontwikkelen en is passend binnen de structuurvisie.

3.4.1 Structuurvisie Horst aan de Maas

Op 26 november 2019 is door de gemeenteraad van Horst aan de Maas de structuurvisie Horst aan de Maas vastgesteld. De structuurvisie bevat de hoofdlijnen van de voorgenomen ontwikkelingen binnen de gemeente, evenals de hoofdlijnen van het door de gemeente te voeren ruimtelijk beleid. De structuurvisie gaat tevens in op de wijze waarop de gemeenteraad zich voorstelt dat voorgenomen ruimtelijk beleid te verwezenlijken.

Voor het gehele Klavertje 4-gebied (onderdeel van Greenport Venlo) is de intergemeentelijke structuurvisie opgesteld (zie 3.3.2). De gemeenteraad van Horst aan de Maas heeft de structuurvisie Klavertje-4-gebied vastgesteld op 11 september 2012. Het Klavertje 4-gebied valt buiten de scope van de integrale structuurvisie. De structuurvisie Horst aan de Maas is derhalve niet van toepassing op onderhavig planvoornemen.

3.4.2 Kader voor de Opwek van Duurzame Elektriciteit

De regionale afspraken van de RES zijn lokaal vertaald in KODE: Kader Opwekking Duurzame Elektriciteit. KODE is op 15 december 2020 vastgesteld door de gemeenteraad. In KODE heeft de gemeente Horst aan de Maas kaders opgesteld over de manier waarop op een wenselijke manier duurzame elektriciteit opgewekt kan worden. Hierbij gaat het over mogelijke toekomstige plaatsen, koppelkansen, inpassing, hinder en participatie en de voorwaarden hiervoor.

De centrale opgave zoals beschreven in het KODE betreft:

"In 2030 wordt 30% (of ongeveer 1.150 TJ) van de energievraag in Horst aan de Maas duurzaam lokaal opgewekt met zon- en windenergie. In 2050 is de energievoorziening van Horst aan de Maas 100% duurzaam."

Er zijn vier sporen waarlangs meer duurzame elektriciteit gaat worden opgewekt van nu tot 2030:

• Spoor 1: Meervoudig ruimtegebruik, zoals zon-op-dak en reststroken, en kleinschalige zonneweides tot 0,5 hectare. Deze zijn nu al mogelijk en worden ook verder gestimuleerd met voorlichting en advies. Met spoor 1 wordt ongeveer 255 TJ opgewekt;
• Spoor 2: Middelgrote zonneweides. De gemeente wil maximaal zes zonneweides, met een totale grootte van 75 hectare, vergunnen. De grootte van de zonneweides zijn indicatief 5-15 hectare. In verband met de exploitatieperiode van zonneweides en de potentieel tijdelijke rol van zonneweides in het landschap zal een vergunningsperiode van maximaal 25 jaar worden ingebouwd. Bij het toetsen van de plannen worden strikte landschappelijke criteria gesteld en worden eisen gesteld om te waarborgen dat de inwoners, via een energiecoöperatie, kunnen meeprofiteren van de opbrengsten. Met spoor 2 wordt ongeveer 133 TJ opgewekt;
• Spoor 3: Energielandschappen. De gemeente wil een gebiedsverkenning starten naar de mogelijkheden tot twee grootschalige energieprojecten in de vorm van een energielandschap (wind- en/of zonne-energie). Een onafhankelijke gebiedsverkenner gaat de mogelijkheden hiervoor verkennen. Bij de ontwikkeling van een energielandschap wordt nadrukkelijk ingezet op een bredere gebiedsontwikkeling, waarbij ook wordt ingezet op de transitie in de landbouw, natuurontwikkeling en klimaatadaptatie. Met spoor 3 wordt ongeveer 713 TJ opgewekt. Dat is 223 TJ aan windenergie (indicatief 7 windturbines) en 275 hectare zonnepanelen;
• Spoor 4: Innovatie, netwerken en opslag. In dit spoor wordt gefocust op de ontwikkeling van nieuwe technologieën voor energie-opwek en de opslag daarvan. Daarbij wordt nauw samengewerkt met andere overheden in RES-verband.

Beleidskeuzes ten aanzien van zonne-energie betreffen:

• Meervoudig ruimtegebruik in de bebouwde omgeving geniet de voorkeur. Daarmee wordt bijvoorbeeld bedoeld zonnepanelen op daken of op overkappingen van parkeerplaatsen;
• Om aan de opgave te voldoen zetten we ook in op zonneweides;
• Er wordt zoals ook uit de inwonersenquête blijkt, de voorkeur gegeven aan extensieve zonneweides;
• Zonneweides die koppelkansen bieden met land- en tuinbouw, natuurontwikkeling, biodiversiteit, bodemgesteldheid en klimaatadaptatie genieten de voorkeur;
• Zonneweides tussen de 0,5 en 5 hectare worden niet toegestaan om versnippering van het landschap te voorkomen;
• De volgende categorieën zonneweides worden gehanteerd:
  • 1. Klein: tot max 0,5 ha grondoppervlak;
  • 2. Middelgroot: 5 - 15 hectare grondoppervlak;
  • 3. Groot: 15 hectare en groter grondoppervlak.

Gevolg ontwikkeling

Zoals gezegd betreft onderhavige aanvraag een uitbreiding (ca. 10,8 ha) van een bestaand zonneveld met onherroepelijke vergunningen (ca. 12,7 ha), welke verleend zijn op basis van het vigerend bestemmingsplan. Er wordt hiermee in totaal een zonnepark van ca. 23-24 ha mogelijk gemaakt.

Gezien het feit dat dit voornemen betrekking heeft op een uitbreiding reeds vergund zonnepark, is hier ook al sprake van aansluitingen op het elektriciteitsnet en lopende realisatietermijnen. Hierdoor is het niet mogelijk om hele nieuwe planningsgedachten en tenderprocedures te introduceren. Van groot belang om te melden is het feit dat het gehele zonnepark voor realisatie € 1.000.000 garantiekapitaal ophaalt in de directe omgeving, waarbij inwoners van Horst aan de Maas voorrang krijgen om in te schrijven. Een speciale lokale promotiecampagne zal hiervoor in het najaar van 2021 worden uitgerold.

Tevens is het belangrijk om te melden dat ook voor de uitbreiding een omgevingsdialoog is gevoerd met alle omwonenden met positieve uitkomsten, waaruit blijkt dat er geen bezwaren zijn tegen deze realisatie. Dit wordt ook mede veroorzaakt door een goede landschappelijke inpassing nabij de enkele woningen en het in overleg met bewoners werken aan het ontwerp hiervan.

Geconstateerd wordt dat het projectgebied midden in Greenport Venlo ligt en dat er ook geen sprake is van het opgeven van goede landbouwkundige grond. De gronden waar de uitbreiding van het zonnepark is voorzien betreffen allemaal slecht verkavelde restpercelen met een slechte ontwatering. Deze beoogde uitbreiding heeft dus geen impact op de landschappelijke kwaliteit, integendeel: door de landschappelijke inpassing ontstaat een strak en georganiseerd beeld met een adequaat onderhoudsbeleid.

Zoals hierboven reeds gesteld is hier sprake van een reeds bestaande elektraaansluiting waardoor dit deel van het zonneveld geen extra claim legt op de mogelijkheden die Enexis kan bieden aan andere leveranciers van duurzame energie en ook is er geen remming in tijd. Projecten met een nieuwe aansluiting kunnen vanaf 2026 pas gaan leveren (inschatting Enexis) en daar is dus hier geen sprake van. Het betreft hier dus een unieke locatie die snel gerealiseerd kan worden.

De doelstellingen die met deze uitbreiding worden gehaald sluiten volledig aan bij de doelstellingen van KODE. Gelet op bovenstaande wordt geconcludeerd dat het plan aansluit bij de ambitie van de gemeente Horst aan de Maas om in 2030 ongeveer 133 TJ zonne-energie op te wekken. Hierbij geldt dat aan de uitbreiding van het zonnepark geen vergunningsperiode van maximaal 25 jaar wordt gebonden, maar een onbepaalde tijd. Dit vanwege het feit dat het reeds vergunde zonnepark tevens voor onbepaalde tijd vergund is.

3.4.3 Bestemmingsplan Californië I

Uitbreiding zonnepark

Op basis van het vigerend bestemmingsplan 'Californië I' is het projectgebied deels bestemd als 'Agrarisch - Projectvestiging glastuinbouw', 'Agrarisch', 'Water' (deels in combinatie met de functieaanduiding 'specifieke vorm van water - gietwaterbassin') en 'Wonen'. Op basis van de bestemmingsregels is de uitbreiding van het vergunde zonneveld ter plaatse van de als 'Agrarisch', 'Water' en 'Wonen' bestemde gronden planologisch-juridisch gezien niet toegestaan. Om deze reden wordt van het bestemmingsplan afgeweken. In dit kader is in voorgaande reeds onderbouwd dat het voornemen past binnen de beleidskaders van verschillende overheden. Ook uit toetsing van de milieu- en omgevingsaspecten (zie Hoofdstuk 4) blijkt dat het plan passend is binnen de omgeving.

Hekwerk

Een deel van het zonnepark wordt deels omsloten met een hekwerk ter hoogte van 2 meter. Ook voor het oprichten van het hekwerk, dient van het vigerend bestemmingsplan te worden afgeweken. In het bestemminsgplan is namelijk bepaald dat ter plaatse van de gronden die bestemd zijn als 'Agrarisch - Projectvestiging glastuinbouw' de hoogte van terrein- en erfafscheiding voor de voorgevel of het verlengde daarvan niet meer mag bedragen dan 1 meter. Er kan voor het realiseren van terreinafscheidingen worden afgeweken van het bestemmingsplan voor het toestaan van een grotere hoogte met gebruikmaking van art. 4, lid 4.4, onder a van het bestemmingsplan, mits:

• 1. Deze hogere bouwwerken, geen gebouwen zijnde, noodzakelijk zijn voor een goede bedrijfsvoering;
• 2. Geen onevenredige aantasting van de gebruiksmogelijkheden van de in de directe omgeving gesitueerde percelen plaatsvindt.

Met betrekking tot de eerste voorwaarde kan gesteld worden dat een hogere terreinafscheiding noodzakelijk is voor een goede bedrijfsvoering. Voor een deugdelijke afscheiding om te voorkomen dat onbevoegden het terrein betreden is een afscheiding van 2 meter hoog van wezenlijk belang. Een zonneveld betreft een kostbare installatie welke beschermd moet worden tegen diefstal en beschadiging (vernieling). Daarnaast is in het kader van veiligheid een terreinafscheiding van 2 meter noodzakelijk in verband met de aanwezigheid van transformatoren. Daarnaast geldt dat een terreinafscheiding van 2 meter vereist is om het zonnepanelenveld te kunnen verzekeren.

Met betrekking tot de tweede voorwaarde geldt dat de buurpercelen in gebruik zijn als grasland en akkerland. Het gebruik van deze percelen ondervindt geen beperkingen als gevolg van het hogere hekwerk. Het betreft immers een hekwerk binnen de eigen perceelsgrenzen.

Herprofilering bodem

Binnen het projectgebied worden grondwerkzaamheden uitgevoerd ten behoeve van de verlegging van de Achterste Vlinkenpeel en herprofilering van de Gekkengraaf. Verder geldt dat binnen het projectgebied berging en infiltratie van hemelwater plaatsvindt. Voor het verbeteren van de natuurlijke infiltratie is herprofilering van de bodem noodzakelijk. Natuurlijke afvloeiing van hemelwater wordt bevorderd en gereguleerd, waarbij willekeurige afstroming(en) en plasvorming(en) worden voorkomen. Door herprofilering en/of egaliseren van het maaiveld zal het oppervlakkig afvloeiend regenwater van de panelen afstromen naar lager gelegen terreindelen in het projectgebied, alwaar het hemelwater kan infiltreren in de bodem.

Op basis van artikelen 3.7.1 en 11.3.1 van het vigerend bestemmingsplan is herprofilering ter plaatse van de als 'Agrarisch' en 'Water' bestemde gronden niet toegestaan zonder of in afwijking van een omgevingsvergunning. Criteria voor verlening van de omgevingsvergunning voor het uitvoeren van de herprofilering ter plaatse van de als 'Agrarisch' bestemde gronden betreffen:

• Aangetoond wordt dat de werkzaamheid noodzakelijk is in het kader van de agrarische bedrijfsexploitatie dan wel in het kader van natuur en/of landschapsbeheer;
  
  Doel van de herprofilering is het optimaal benutten van de gronden ten behoeve van het zonnepark, het verbeteren de natuurlijke infiltratie en het voorkomen van ongewenste afstroming van overtollig hemelwater op naastgelegen percelen.

• De cultuurhistorische verkaveling mag niet onevenredig worden aangetast;
  
  De herprofilering vindt plaats binnen de huidige kadastrale grenzen. De cultuurhistorische verkaveling wordt dan ook niet onevenredig aangetast.

• De potentiële waterbergingsfunctie van het beekdal wordt niet onevenredig aangetast;
  
  Door verlegging van de Achterste Vlinkenpeel, herprofilering van de Gekkengraaf en herprofilering van de bodem wordt natuurlijke infiltratie op het terrein geoptimaliseerd. Er vindt geen verharding van het oppervlak plaats. De potentiële waterbergingsfunctie van het beekdal wordt niet onevenredig aangetast.
  
• De doelstellingen van het Nieuw Limburgs Peil niet aangetast worden;
  
  Door herprofilering wordt de natuurlijke laagte in het noordoosten van het projectgebied benadrukt en zal de capaciteit om tijdelijk water te bufferen worden vergroot. Dit is conform de doelstellingen van het Nieuw Limburgs Peil.
  
• Er mag geen onevenredige aantasting plaatsvinden van de aanwezige landschaps- en natuurwaarden;
  
  Naast bevordering van de infiltratie van hemelwater in het projectgebied, heeft de beoogde herprofilering een positief effect op creëren van een rustiger landschapsbeeld en blijft het roeren van de grond beperkt tot de huidige bouwvoor, waardoor mogelijke archeologische waarden worden gerespecteerd. De aanwezige landschaps- en natuurwaarden worden dan ook niet aangetast ten gevolge van de herprofilering.

• Er vindt geen onevenredige aantasting plaats van de waterhuishouding;
  
  Na de uitbreiding van het zonneveld is sprake van afstromend hemelwater dat vanaf de zonnepanelen valt op de onverharde ondergrond, waar het conform de huidige situatie kan infiltreren. De natuurlijke infiltratie verbetert door de herprofilering. Als gevolg van de ontwikkeling is verder geen sprake van afvalwater en er wordt geen grondwater onttrokken. Er vindt derhalve geen onevenredige aantasting van de waterhuishouding plaats.

Het criterium voor verlening van de omgevingsvergunning voor het uitvoeren van de herprofilering ter plaatse van de als 'Water' bestemde gronden betreft dat de werken of werkzaamheden slechts toelaatbaar zijn, indien de directe of indirecte gevolgen van deze werken/werkzaamheden niet mogen leiden tot een verstoring van het archeologisch materiaal; hiertoe wordt de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek gehoord of een andere door Burgemeester en Wethouders aan te wijzen onafhankelijke erkende ter zake deskundige. In paragraaf 4.11.1 is nader onderbouwd dat tijdens het karterend onderzoek in 2004/2005 geen archeologische waarden binnen het projectgebied zijn aangetroffen. Het uitvoeren van aanvullend archeologisch onderzoek biedt geen meerwaarde. Op basis hiervan wordt geconcludeerd dat de werkzaamheden ten behoeve van de herprofilering van de bodem niet leiden tot indirecte of directe verstoring van het archeologisch materiaal.

Gelet op bovenstaande wordt geconcludeerd dat onderhavige ontwikkeling voldoet aan de criteria op basis waarvan de omgevingsvergunning voor het uitvoeren van de herprofilering ter plaatse van de als 'Agrarisch' en 'Water' bestemde gronden kan worden verleend.

Hoogspanningsverbinding

Binnen het projectgebied is een hoogspanningsverbinding (150 kV) aanwezig. In het vigerend bestemmingsplan is de hoogspanningsverbinding planologisch-juridisch gezien beschermd middels de dubbelbestemming 'Leiding' in combinatie met de aanduiding 'specifieke vorm van leiding - hoogspanningsverbinding en bebouwingsvrije zone'. Binnen de als 'Leiding' bestemde gronden zijn gebouwen niet toegestaan en zijn bouwwerken geen gebouwen zijnde uitsluitend toegestaan indien deze worden opgericht ten dienste van de bestemming (zoals meet- en regelkasten, afsluiterputten en hoogspanningsmasten). Het bevoegd gezag kan bij omgevingsvergunning hiervan afwijken ten behoeve van het oprichten van bouwwerken voor de op deze gronden liggende hoofdbestemmingen, mits hierbij uit hoofde van de veiligheid en de bescherming van de leidingen geen bezwaar bestaat. Hiervoor wordt door Burgemeester en Wethouders de beheerder van de betreffende leiding gehoord.

TenneT TSO B.V. (hierna TenneT) is de bij wet aangewezen beheerder van het Nederlandse 110 kV-, 150 kV-, 220 kV-, en 380 kV- hoogspanningsnet (HS-net) en verantwoordelijk voor een betrouwbare bedrijfsvoering van het hoogspanningsnet. De hoogspanningsverbindingen (HS-verbindingen) zijn van vitaal belang voor de elektriciteitsvoorziening in Nederland. TenneT wenst als netbeheerder dan ook geen (extra) risico te ondervinden op uitval hiervan.

De inrichting van het uit te breiden zonnepark Vinkenpeelweg bevindt zich gedeeltelijk binnen een strook grond die ten behoeve van de bovengrondse 150 kV-hoogspanningsverbinding Boekend - Californie is belemmerd met een zakelijk recht. Deze "belemmerde" strook wordt begrensd door zijden op 20 meter ter weerszijden van de hartlijn van de hoogspanningsverbinding (totale breedte 40 meter). Als voorwaarden voor de uitbreiding van het zonnepark binnen deze strook stelt TenneT het volgende:

• De hoogspanningsmasten 14 en 15  moeten altijd (24 uur per dag) bereikbaar zijn en blijven, evenals de afspanportalen: 14A en 14B. Er dient daarom altijd een strook grond vrij te blijven voor de uitvoering van werkzaamheden, inspecties en dergelijke. Deze dient 40 x 40 meter te bedragen en moet vanaf de openbare weg via een vrije strook grond met een breedte van minimaal 5 meter bereikbaar zijn;
• T.b.v. de brandwerendheid dienen de PV-panelen aantoonbaar gecertificeerd (typetest) te zijn en daarmee te voldoen aan de eisen als gesteld in de norm IEC-61730-2 klasse A;
• In de nabijheid van de hoogspanningsverbinding kunnen EMC verschijnselen en/of interferentie optreden in en/of nabij de installatie(s) en/of bouwwerken van het te realiseren zonnepark. Indien blijkt dat maatregelen aan de installaties en/of het bouwwerk moeten worden getroffen om (EMC) beïnvloeding van de hoogspanningsverbinding te voorkomen, zijn de kosten voor deze te treffen maatregelen voor rekening van de eigenaar/ontwikkelaar van het te realiseren zonnepark;
• Afrastering geplaatst in de lengterichting van de hoogspanningsverbinding dient ten minste om de 100 meter geaard te worden. Bij meer dan 1000 meter afrastering in de lengterichting van de hoogspanningsverbinding dient er door middel van het opnemen van isolatoren gesectioneerd te worden;
• Het plaatsen van een trafostation in de belemmerde strook is niet toegestaan;
• De eigenaar van het zonnepark is te allen tijde verantwoordelijk voor het veilig stellen van de installaties op het zonnepark ten behoeve van het door TenneT veilig kunnen uitvoeren van werkzaamheden aan de hoogspanningsverbindingen;
• Indien het zonnepark op onderhavige locatie wordt gerealiseerd, worden TenneT en haar rechtsopvolgers gevrijwaard voor vorderingen tot vergoeding van schade door de aanwezigheid van en/of door uit te voeren werkzaamheden aan de hoogspanningsverbinding. Voorbeelden waarbij mogelijke schade (aan materieel) kan ontstaan zijn bijvoorbeeld het neervallen van materialen, ijs/sneeuw, drupwater(vervuiling), drones, vogels en/of andere nadelige beïnvloeding van de elektriciteitsopbrengst door bijvoorbeeld inductie, tijdelijk afdekken van de panelen, e.d. Hetzelfde geldt ook voor mogelijke schade zoals opwekkingsverliezen die kunnen gaan optreden als gevolg van onderhoud en/of beheer aan de hoogspanningsmasten, bijvoorbeeld als de masten periodiek (normaliter om de 10 jaar) worden geschilderd, waarbij mogelijk een gedeelte van de zonnepanelen moet worden afgedekt om verfspatten op te vangen.
• Het zonnepark wordt voorzien van een hekwerk met een afsluitbaar toegangshek. Voor de bereikbaarheid van de masten wordt aan de netbeheerder toegang verschaft bij het toegangshek. Het hekwerk dient geopend te kunnen worden met een zogenaamde 'hoogspanningssleutel' zodat bevoegden van het zonnepark en/of netbeheerder zelf het hekwerk kunnen openen indien dat nodig  wordt geacht. Dat kan door toepassing van een sleutelkastje.

Indien genoemde voorwaarden in acht worden genomen, wordt geconcludeerd dat onderhavige ontwikkeling voldoet aan de criteria op basis waarvan de omgevingsvergunning voor het oprichten van bouwwerken geen gebouw zijnde binnen de beschermingszone van de hoogspanningsverbinding kan worden verleend. Op basis van de meest recente inrichtingstekening is een akkoord gekregen van TenneT. Vanuit TenneT bestaat de wens om het definitieve ontwerp voor de daadwerkelijke realisatie nog een keer te zien. Aan deze wens wordt invulling gegeven.

Voorwaardelijke verplichting

De algemene aanduidingsregels voor de aanduiding 'zone voorwaardelijke verplichting' (artikel 17.2) geven aan dat het gebruik volgens de bestemming alleen mogelijk is onder voorwaarden dat rekening moet worden gehouden met aanwezige (beschermde) flora en fauna, compenserende maatregelen voor de patrijs worden uitgevoerd en werkzaamheden onder toezicht worden uitgevoerd.

In het plangebied Californië I was sprake van een leefgebied voor de Patrijs. Buiten het gebied was een kleine populatie kamsalamanders aangetroffen. Voor de ontwikkelingen in het gebied zijn destijds compenserende maatregelen getroffen (uitgevoerd in 2006) en ontheffingen van de Flora- en Faunawet verleend.

Inmiddels is sprake van de Wet natuurbescherming. Uit zorgvuldigheid (algemene zorgplicht) en om te voldoen aan de algemene aanduidingsregels van het bestemmingsplan 'Californië 1' is voor de realisatie van zonnepark Vinkenpeelweg door Staro Natuur en Buitengebied een actualiserende quickscan flora en fauna uitgevoerd. De bevindingen en conclusies uit het onderzoek zijn nader toegelicht in paragraaf 4.10.

Op basis van diverse flora en faunaonderzoeken wordt gesteld dat in het projectgebied mogelijk verschillende soorten voorkomen die zijn beschermd onder paragrafen 3.1, 3.2 en 3.3 van de Wet natuurbescherming. Om mogelijke effecten te voorkomen zijn maatregelen voorgesteld die moeten worden gerespecteerd in het project en de aanvraag:

• Werkzaamheden i.c. bouwrijp maken, moeten buiten het broedseizoen worden uitgevoerd;
• Het dempen van de sloten mag alleen in de winterperiode tussen oktober t/m februari gebeuren of eerder als de sloten geheel droog zijn gevallen.

Hiermee wordt aan de voorwaardelijke verplichting voldaan.

4.10.1 Soortenbescherming

Onderzoek Natuurbalans-Limes (2003-2006)

Voor het bestemmingsplan 'Californië 1' is door Bureau Natuurbalans-Limes Divergens in 2003 een onderzoek uitgevoerd naar het voorkomen van flora en fauna. Hiertoe heeft in 2003, 2005 en 2006 (veld)onderzoek plaatsgevonden. In het plangebied Californië was sprake van een leefgebied voor de Patrijs. Buiten het gebied was een kleine populatie kamsalamanders aangetroffen. Voor de ontwikkelingen in het gebied zijn destijds compenserende maatregelen getroffen (uitgevoerd in 2006) en ontheffingen van de Flora- en Faunawet verleend (zie bijlage Bijlage 10).

Actualiserend onderzoek Staro (2019) 

Inmiddels is sprake van de Wet natuurbescherming. Uit zorgvuldigheid (algemene zorgplicht) en om te voldoen aan de algemene aanduidingsregels van het bestemmingsplan 'Californië 1' is voor de realisatie van de vier zonnevelden Californië (Nieuw Erf, Horsterweg Noord, Horsterweg Zuid en Sevenumseweg), door Staro Natuur en Buitengebied een actualiserende quickscan flora en fauna uitgevoerd (bijlage Bijlage 11). Op basis van de quickscan flora en fauna wordt het volgende geconcludeerd c.q. geadviseerd:

• 1. Het bouwrijp maken van de akkers dient te gebeuren buiten het broedseizoen van vogels en wanneer er zeker geen broedgeval aanwezig is.
• 2. Mogelijk komt teunisbloempijlstaart voor in de akkerranden. Indien de akkerranden met teunisbloem worden vernietigd bij de voorgenomen plannen, dient nader onderzoek plaats te vinden naar de aanwezigheid van teunisbloempijlstaart. Dit onderzoek dient te worden uitgevoerd door het zoeken naar rupsen op de waardplanten in de periode juni - september. Ook wordt geadviseerd om de randen van het zonnepark in te zaaien met onder andere teunisbloem.
• 3. Voor vleermuizen zijn de laanbomen mogelijk onderdeel van vliegroutes, indien de bomen aan de rand van het plangebied worden gekapt is nader onderzoek nodig en mogelijk moet een ontheffing worden aangevraagd.
• 4. Voor kamsalamander, vinpootsalamander, Alpenwatersalamander en poelkikker is het plangebied mogelijk geschikt als voortplantingshabitat en land- en overwinteringshabitat. Indien de structuurrijke akkerranden niet behouden blijven, dient nader onderzoek te worden uitgevoerd. Uit het nader onderzoek blijkt wat de effecten van de werkzaamheden zijn en of een ontheffing van de verbodsbepalingen van de Wet natuurbescherming dient te worden aangevraagd.
• 5. Mogelijk komen in de akkerranden en het structuurrijke gedeelte in het zuidoosten van het plangebied hazelworm en levendbarende hagedis voor. In de provincie Limburg geldt buiten de kwetsbare periode voor deze soorten een vrijstelling. Dit houdt in dat bij werkzaamheden in de periode 15 augustus t/m september geen extra rekening gehouden hoeft te worden met deze soorten. Buiten deze periode wel en is mogelijk een ontheffing van de Wet natuurbescherming nodig.
• 6. Voor alle soorten in het plangebied geldt de Algemene zorgplicht, bij uitvoering van handelingen moeten negatieve gevolgen zoveel mogelijk worden voorkomen, beperkt of ongedaan worden gemaakt. Bij het verwijderen van vegetatie dient rekening gehouden te worden met kleine zoogdieren en amfibieën die daar mogelijk verblijven.

Om de biodiversiteit te behouden en te vergroten in het plangebied kan nog een aantal maatregelen worden genomen: om het foerageergebied van vogels, vleermuizen en grondgebonden zoogdieren te verbeteren kan gekozen worden voor het inzaaien van de randen van de zonneakkers met een bloemrijk zaadmengsel. Indien voor plantensoorten gekozen wordt waar tussen grondbroedende vogels kunnen schuilen voor roofdieren biedt dit veel meerwaarde. Ook kan worden gekozen voor een bloemenrijk zaadmengsel zodat insecten (bijen, vlinders, zweefvliegen en dergelijke) worden aangetrokken tot het zonnepark. De insecten kunnen weer dienen als voedsel voor onder andere vogels, vleermuizen en grondgebonden zoogdieren.

Voor vogels, vleermuizen, grondgebonden zoogdieren en amfibieën zijn de structuuren bloemrijke akkerranden een belangrijk onderdeel van het leefgebied (foerageer- en verblijfmogelijkheden). Het is aan te raden deze akkerranden te behouden. Voor steenmarter, bunzing, hermelijn en wezel zijn de akkerranden mogelijk belangrijke migratieroutes.

Aanvullende memo flora en fauna (2020)

Aanvullend op de quickscan flora en fauna die in 2019 door Staro is uitgevoerd, is door Staro een memo opgesteld waarin een aanvullend onderzoek en de resultaten hiervan zijn beschreven in verband met een extra uitbreiding van het plangebied. De extra uitbreiding heeft betrekking op de gronden die tussen het reeds vergund zonnepark Vinkenpeelweg en de restpercelen Horsterweg Noord, Horsterweg Zuid en Sevenumse weg zijn gelegen. Het aanvullend memo is als bijlage Bijlage 12 bij onderhavige ruimtelijke onderbouwing toegevoegd. Op basis van het aanvullend memo wordt geconcludeerd dat de volgende maatregelen dienen te worden genomen om te voorkomen dat de Wet natuurbescherming wordt overtreden in het plangebied:

• 1. Indien delen van de ruigtevegetatie en niet behouden kunnen blijven, dient ook rekening gehouden te worden met de mogelijke aanwezigheid van levendbarende hagedis en met steenmarter door deze te verwijderen tussen 15 augustus en 15 oktober;
• 2. Het dempen van de sloten dient te worden uitgevoerd in de periode begin oktober tot eind februari. Of eerder als de sloten geheel droog zijn gevallen;
• 3. Het zonnepark wordt ingezaaid met een inheems bloemrijk kruidenrijkmengsel, waardoor het plangebied beschikbaar blijft als leefgebied en migratieroute voor insecten, amfibieën en kleine zoogdieren;
• 4. Door faunapassages te creëren in het hekwerk kunnen kleine grondgebonden zoogdieren door het plangebied migreren en het zonnepark als onderdeel van het leefgebied gebruiken. Tevens kan voor deze soorten dekking worden gerealiseerd in het zonnepark, door kruidachtige vegetatie zoveel mogelijk te behouden en aan te leggen, inheems bloemrijk/kruidenrijk grasland in te zaaien, takkenrillen te plaatsen en struweel aan te planten.

Er geldt dat niet alle gronden binnen het projectgebied zijn onderzocht. Het perceel kadastraal bekend als gemeente Grubbenvorst, sectie L, nummer 1004 is buiten de scope van de quickscan flora en fauna en de aanvullende memo gebleven. Dit komt omdat de uitbreiding van het zonneveld oorspronkelijk niet ter plaatse van dit perceel voorzien was. Ten aanzien van ditt perceel geldt dat deze dezelfde landschaps-/gebiedskarakteristieken heeft als de aangrenzende, reeds onderzochte gronden. Om deze reden worden vorenstaande conclusies ook voor dit perceel overgenomen.

Conclusie

Binnen het projectgebied is met de diverse flora en faunaonderzoeken gesteld dat in het projectgebied mogelijk verschillende soorten voorkomen die zijn beschermd onder paragrafen 3.1, 3.2 en 3.3 van de Wet natuurbescherming. De conclusies en mitigerende maatregelen uit de onderzoeken dienen te worden gecombineerd en nageleefd. Indien dit wordt gedaan wordt een overtreding van de Wet natuurbescherming voorkomen. Het aspect soortenbescherming vormt geen belemmering voor onderhavige ontwikkeling.

4.10.2 Gebiedsbescherming

4.11.1 Archeologie

Ten aanzien van archeologie is het uitgangspunt dat het archeologisch erfgoed moet worden beschermd op de plaats waar het wordt aangetroffen. Dit vloeit voort uit het Europese Verdrag van Valetta (1992) inzake de bescherming van het archeologisch erfgoed. Hieruit volgt dat bekende archeologische monumenten niet aangetast mogen worden en moet bij voorgenomen ruimtelijke ontwikkelingen in gebieden met een hoge of middelhoge archeologische verwachtingswaarde, inventariserend en waarderend vooronderzoek plaatsvinden. Eventueel aangetroffen waarden dienen primair ter plekke (in situ) beschermd te worden dan wel - indien dat redelijkerwijs niet mogelijk is - door een opgraving (ex situ) te worden veilig gesteld.

De gemeente Horst aan de Maas beschikt over archeologisch beleid. Op basis hiervan wordt bepaald of voor een nieuwe ontwikkeling archeologisch onderzoek moet worden uitgevoerd. Met dit onderzoek wordt dan bepaald of in een gebied de archeologische resten aanwezig zijn die beschermd moeten worden.

Figuur 18: Uitsnede archeologische beleidskaart Horst aan de Maas (2014)

Het projectgebied is gelegen in een gebied met lage archeologische verwachtingswaarde. Ten tijde van de uitwerking van bestemmingsplan 'Californië I' is in 2004/2005 reeds door RAAP een archeologisch vooronderzoek uitgevoerd (zie Bijlage 14). Het inventariserend onderzoek heeft binnen het plangebied 'Californië I' 14 vindplaatsen opgeleverd, die hoofdzakelijk vuurstenen werktuigen uit de Steentijd betreffen (Laat Paleolithicum, Mesolithicum en/of Neolithicum). Deze werktuigen zijn waarschijnlijk achtergebleven in het onderzoeksgebied tijdens de jacht en het verzamelen van voedsel. Derhalve representeren ze hoogstwaarschijnlijk geen archeologische vindplaatsen zoals kampementen, met uitzondering van één locatie, waar twee vuurstenen werktuigen tezamen zijn aangetroffen (vindplaats 9). Daarnaast zijn twee aardewerk fragmenten uit de Late Middeleeuwen aangetroffen. Deze kunnen hoogstwaarschijnlijk als bemestingsaardewerk geïnterpreteerd worden, dat via huisvuil op de akkers is terecht gekomen. Het aardewerk duidt dan niet op bewoningssporen uit de Late Middeleeuwen. Archeologische indicatoren uit de archeologische perioden sinds de Steentijd tot en met de Vroege Middeleeuwen zijn niet gevonden.

De archeologische vindplaatsen zijn onderzocht in relatie tot het bodemprofiel. Landbouw activiteiten zoals ploegen en egalisatiewerkzaamheden hebben de bodemprofielen bij alle archeologische vindplaatsen matig tot sterk verstoord. Derhalve zijn alle archeologische vindplaatsen gedeeltelijk aangetast of volledig vernietigd. Daarbij komt dat de vindplaatsen buiten het besluitgebied liggen.

Op basis van het archeologisch onderzoek is geconcludeerd dat ten aanzien van verstoorde gebieden met alleen vuursteen vindplaatsen en gebieden die duidelijke buiten de archeologische vindplaatsen liggen, geen restricties gelden ten aanzien van planvorming. Daarom wordt voor de realisatie van het zonneveld Nieuw Erf géén archeologisch vervolgonderzoek noodzakelijk geacht. Er gelden voor deze locatie ook geen restricties ten aanzien van planvorming. Om bovenstaande te verifiëren heeft KSP Archeologie een kort advies uitgebracht in relatie tot het bestaande archeologisch onderzoek dat is uitgevoerd voor de ontwikkeling van Californië. Aangegeven wordt dat, ondanks de wijzigingen in de onderzoeksopzet voor karterend onderzoek (2006, 2012), het onderhavige gebied voldoende is onderzocht door oppervlaktekartering

Conclusie

Geconcludeerd wordt dat ter plaatse van het projectgebied tijdens het onderzoek in 2004/2005 geen archeologische waarden zijn aangetroffen. Het uitvoeren van aanvullend archeologisch onderzoek biedt, mede in relatie tot de realisatie van een zonnepark, geen meerwaarde. Het aspect 'Archeologie' vormt geen belemmering voor onderhavige ontwikkeling.

4.11.2 Cultuurhistorie

Per 1 januari 2012 is de Modernisering Monumentenzorg (MoMo) in Werking getreden. Als gevolg van de MoMo wijzigt het Bro (artikel 3.6.1, lid 2). Wat eerst alleen voor archeologie gold, geldt nu ook voor al het cultureel erfgoed. Dit is inmiddels ook doorvertaald in de Erfgoedwet. In een bestemmingsplan of ruimtelijke onderbouwing dient een beschrijving te worden opgenomen hoe met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige of te verwachten monumenten rekening is gehouden.

Het bevoegd gezag is daarmee dus verplicht om breder te kijken dan alleen naar het facet archeologie. Ook de facetten historische (steden)bouwkunde en historische geografie dienen te worden meegenomen in de belangenafweging. Hierbij gaat het om zowel beschermde als niet formeel beschermde objecten en structuren.

Binnen het projectgebied zijn geen rijks- dan wel gemeentelijke monumenten aanwezig. Verder is het besluitgebied niet aangewezen als beschermd dorps- danwel stadsgezicht en is het besluitgebied niet gelegen nabij historische kernen en gehuchten. De ruimtelijke impact van het planvoornemen is beperkt door de landschappelijke inpassing.

Het aspect cultuurhistorische vormt dan ook geen belemmering voor onderhavige ontwikkeling.

4.12.1 Beleid en regelgeving waterschap Limburg

Het projectgebied valt onder het beheer van Waterschap Limburg. Het beleid van het waterschap is gericht op het zo lang mogelijk vasthouden van gebiedseigen water, gecombineerd met het zoveel mogelijk scheiden van schoon en verontreinigd water. Het beleid van het waterschap is opgenomen in het Waterbeheerplan 2016-2021. Het waterbeheerplan beschrijft de doelen en inspanningen van het waterschap binnen de planperiode.

In het geval van een toename van het verhard oppervlak moet worden voldaan aan de regels die het waterschap hieraan stelt. Ten aanzien van initiatieven waarbij het verhard oppervlak toeneemt dient een zogenaamde watertoets te worden uitgevoerd.

4.12.2 Watertoets

Omvang ontwikkeling

Onderhavige ontwikkeling voorziet in een beperkte uitbreiding van een reeds vergund zonneveld Vinkenpeelweg. Het reeds vergund oppervlak aan zonnepanelen bedraagt ca. 127.000 m2. Het oppervlak aan zonnepanelen dat met onderhavige uitbreiding voorzien is bedraagt ca. 68.000 m2.

Na de uitbreiding bedraagt het totale oppervlakte aan zonnepanelen ter plaatse van het zonneveld Vinkenpeelweg ca. 195.000 m2. Hoewel sprake is van afstromend hemelwater dat valt op de onverharde ondergrond, waar het conform de huidige situatie kan infiltreren in de bodem, is een waterplan opgesteld. Het waterplan bouwt voort op waterplan dat in het kader van het reeds vergunde zonneveld is ontworpen. Middels het aangepaste waterplan wordt een integrale oplossing geboden voor de waterbergingsopgave ten gevolge van de totaalontwikkeling van het zonneveld Vinkenpeelweg. Het waterplan is toegevoegd als Bijlage 15.

Als gevolg van onderhavige ontwikkeling is geen sprake van afvalwater. Het waterplan gaat dan ook enkel in op de wijze van opvang en afhandeling van het hemelwater ter voorkoming na afstroming naar naastgelegen percelen/cq buiten het projectgebied.

Berging hemelwater

Voor de berekening van de waterberging is uitgegaan van:

• Waterberging t.b.v. een bui van 100 mm in 24 uur. Het verhard oppervlak binnen het projectgebied bedraagt ca. 195.000 m2. Voor het project geldt derhalve bij een bui van 100 mm in 24 uur dat sprake is van 19.500 m³ regenwater dat afstroomt vanaf verhard oppervlak;
• Op basis van een k-waarde van 0,45 – 0,75 m/dag zal het regenwater deels ter plekke naast en onder de panelen infiltreren. Daarnaast zal bij zware neerslag mogelijk sprake zijn van plasvorming en oppervlakkige afstroming;
• Op basis van de Bodemkaart van Nederland is binnen het plangebied sprake van grondwatertrap V en gedeeltelijk VI. De gemiddeld hoogste grondwaterstand (trap V) bevindt zich op 0,4 m beneden maaiveld, de gemiddeld laagste grondwaterstand op meer van 1,2 m beneden maaiveld;
• Regenwater valt in de huidige situatie op het onverharde maaiveld waar het infiltreert in de bodem. Op basis van de grondwatertrap en de k-waarde is de verwachting dat de bodem voldoende capaciteit heeft om hemelwater te kunnen bergen middels wegzijging;
• Mocht water onverhoopt oppervlakkig afstromen, dan zal het water afstromen naar gecreëerde laagtes in het terrein, alwaar het water wordt vastgehouden en ter plekke kan infiltreren in de bodem.

Het plan voorziet in de volgende maatregelen om het hemelwater dat valt binnen het projectgebied binnen de projectgrenzen op te vangen en te laten infiltreren conform de huidige situatie:

• Natuurlijke infiltratie op gehele veld tussen de panelen op het onverharde maaiveld. In eerste instantie wordt ervan uitgegaan dat de bodem ter plekke voldoende capaciteit heeft op het hemelwater ter plekke te laten infiltreren. Het totale projectgebied heeft een oppervlakte van ongeveer 235.000 m². De bodem heeft een k-waarde van 0,45 tot 0,75 m/dag, het grondwater bevindt zich op minstens 0,4 m beneden maaiveld. Ter plekke is sprake van een zandige bodem (met poriën van ongeveer 40%). Ter plekke kan in de bodem minstens (bij de hoogste grondwaterstand) 37.600 m³ aan hemelwater via wegzijging worden geborgen (= 235.000 m² x 0,4 m x 40%). De bodem zal derhalve voldoende capaciteit hebben om het hemelwater te kunnen bergen;
• Verbetering van de natuurlijke infiltratie door:
  • 1. Herprofilering van het maaiveld ter bevordering van de infiltratie ter plekke naast en onder de panelen;
  • 2. Natuurlijke afvloeiing van hemelwater bevorderen en reguleren, waarbij willekeurige afstroming(en) en plasvorming(en) worden voorkomen;
  • 3. Het neerslagoverschot dat ter plaatse niet infiltreert, zal oppervlakkig afstromen naar lager gelegen delen van het projectgebied waar het tijdelijk wordt opgevangen en ter plaatse kan infiltreren;
  • 4. De watergang Achterste Vlinkenpeel wordt verlegd in zuidelijke richting. De voormalige watergang wordt gedempt tot infiltratiegreppel. Binnen deze greppel zal het afvloeiende hemelwater worden opgevangen, alwaar het kan infiltreren in de bodem.

Van afvloeiing naar gronden buiten het projectgebied zal geen sprake zijn. Door de huidige profilering van het maaiveld, als een soort kom met het laagste punt binnen het projectgebied, zal het afvloeiende hemelwater binnen het eigen terrein blijven.

Verlegging Achterste Vlinkenpeel en herprofilering Gekkengraaf

Het projectgebied wordt in de huidige situatie doorsneden door enkele watervoerende sloten en greppels. Ten behoeve van het efficiënter kunnen inrichten en benutten van het zonnepark, wordt de sloot Achterste Vlinkenpeel verlegd in zuidelijke richting en in combinatie met de Gekkengraaf deels geherprofileerd.

Ten behoeve van het glastuinbouwplan Californie 1 is destijds al een plan gemaakt om de watergang te verleggen en in combinatie met de Gekkengraaf te herprofileren. In het bestemmingsplan 'Californië 1' dat door de gemeente Horst aan de Maas is vastgesteld op 17 december 2017 is om die reden de verlegging van dit deel van de Achterste Vlinkenpeel al planologisch bestemd.

In afstemming met het waterschap is door de Essentie de verlegging van de Achterste Vlinkenpeel en de herprofilering van een deel van de Gekkengraaf uitgewerkt. Daarbij rekening houdende met kavels en leidingen in het gebied. De geplande ingrepen in het watersysteem zijn in onderstaande figuren aangegeven; Het betreft:

• Dempen deel Achterste Vlinkenpeel
• Realiseren nieuwe primaire watergang inclusief onderhoudsstrook aan zuidzijde
• Aanbrengen van een duiker
• Herstellen/herprofileren Gekkengraaf naar gewenste profiel

Figuur 19: Geplande ingrepen verlegging Achterste Vlinkenpeel en herprofilering Gekkengraaf

Figuur 20: Nieuwe profielen behorende bij geplande ingrepen

De geplande ingrepen zijn afgestemd met het waterschap en compenseren de nadelige effecten van een verlegging weg. De verlegging en herprofilering zoals voorzien met de voorgenomen maatregelen hebben geen negatieve gevolgen voor de afvoercapaciteit en de ontwateringsfunctie van het betreffende oppervlaktewater. Daarnaast is rekening gehouden met onderhoudspaden in de nieuwe situatie. Dit met het oog op het doelmatig kunnen voeren van onderhoud.

Middels een aparte omgevingsvergunningprocedure is het verleggen van de Achterste Vlinkenpeel en het herprofileren van een deel van de Gekkengraaf aangevraagd in het kader van het optimaliseren en effectiever realiseren van de bestaande vergunning voor een zonnepark. Op 2 februari 2021 heeft het dagelijks bestuur van Waterschap Limburg het ontwerpbesluit voor de watervergunning en leggerwijziging genomen (zie ook Bijlage 1 en Bijlage 2).

Waterberging t.b.v. de gebiedsopgave

Waterschap Limburg is momenteel in overleg met initiatiefnemer om binnen het projectgebied extra mogelijkheden voor waterberging te creëren. Dit omwille van de grotere gebiedsopgave van het waterschap. De hiermee gemoeide maatregelen worden in een aparte procedure uitgewerkt en behandeld.